skip to main content

Ceist faoi bhrí an fhocail 'beirt' sa reifreann ar phósadh

Amhras faoin bhfocal 'beirt' sa reifreann
Amhras faoin bhfocal 'beirt' sa reifreann

Tá amhras arís ann faoi bharántúlacht na foclaíochta sa leasú ar an reifreann ar phósadh atá le reáchtáil coicís ó amárach, 22 Bealtaine. Is é an focal 'beirt' údar na trioblóide. 

Deirtear sa leasú atá molta go '[bh]féadfaidh beirt, gan beann ar a ngnéas, conradh pósta a dhéanamh de réir dlí.'

Ach ní gá gur daoine atá i gceist leis an bhfocal 'beirt'. I nGaeilge Chléire, Co Chorcaí agus i nGaeilge Dhún na nGall, is féidir ainmhithe nó rudaí neamhbheo a bheith i gceist freisin.

Tá na samplaí seo taifeadta ag na scoláirí Gaeilge Breandán Ó Buachalla agus Heinrich Wagner:    

- beirt ordóg (Cléire, Co Chorcaí) 

- beirt chaorach (Teileann, Co Dhún na nGall)

- beirt lochannaí (Teileann, Co Dhún na nGall) 

Deirtear i bhfoclóir Uí Dhónaill freisin gur féidir ainmhithe nó rudaí a bheith i gceist le 'beirt'.

Dheimhnigh an t-abhcóide Ben Ó Floinn le Nuacht RTÉ go dtugtar tús áite i gcónaí don Ghaeilge i bhforálacha Bunreachta agus gurb é Caighdeán Oifigiúil na Gaeilge an tslat tomhais a bhíonn ag dlíodóirí.

Dheimhnigh urlabhraí Rialtais freisin go mbaintear earraíocht as an gCaighdeán Oifigiúil agus reachtaíocht á dréachtú. Daoine amháin atá i gceist le 'beirt' i leabhar Chaighdeán Oifigiúil na Gaeilge.  

Dúirt urlabhraí Rialtais le Nuacht RTÉ tráthnóna gur chóir an bille nua ar phósadh a léamh i gcomhthéacs iomlán an dlí. Sa chomhthéacs sin, a dúradh, níl cead ag ainmhithe ná rudaí neamhbheo pósadh. 

Nuair a fógraíodh foclaíocht an reifrinn ag tús na bliana, tarraingíodh aird ar an débhrí sa leagan Gaeilge. Leasaíodh an fhoclaíocht sin i mí an Mhárta.