skip to main content

Malairt Poirt le Muireann: Ceol don neadú

Ar Malairt Poirt na seachtaine seo, beidh ceol agam do shuaimhneas aigne agus ardú croí fad is atáimid ag neadú is ag streachailt tríd laethanta dúshlánacha.

Beidh amhrán agam ó cheann des na guthanna is binne ar m'eolas. Sin í Karan Matheson leis an ngrúpa Capercaille ón Alban agus seo an t-amhrán Breisleach a thagann ón albam fén dteideal céanna a tháinig amach i 1996, ciallaíon Breisleach "ramhaille" nó as Béarla "delirium" agus is amhrán é seo fén suath a thagann leis an ngrá – chum Aonghus Mac Neacail Oileán Scítheanach na focail agus Donald Shaw an fonn. Thaiteann na focai seo go mór liom:

Chlaon mi tràth a-raoir dhan leabaidh 

Thusa ruagadh as le suain, 

Ach cha tug thu cead dhormh cadal 

Gus an dèanainn duan.

A chiallaíonn:

Cuas an leabaigh aréir 

a d’iarraidh an ruaigh a chuir ort le mo shuain,

ach níor ligis dom dul a choladh 

go dtí gur chumas an dán seo duit.

Cloisimid stíl amhránaíochta ón dtraidisiún Sammii – daoine ar leith a mhaireann i dtuaisceart na Fionnlainne, na Sualainne, an Iorua agus na Rúise. Tá a dteanga agus a gcultúr féin acu. Fadó tugadh "Lapland" ar an réigiún ach ní úsáidtear an téarma sin a thuilleadh. Tá stíl álainn, ana neamh-ghnáthach amhránaíochta acu – sí seo Marja Mortennson a chanann sa stíl tradisiúnta Saami.

Beidh píosa agam ón seinnteoir mandlailín Meiceánach Chris Thile ón dtraidisiún bluegrass. Ceoltóir dochreidte is ea é, gur féidir leis aon seanra a sheimint ar an uirlis. Tá an físeán seo fé ana shuimiúil.

É sin is morán éile. Bí liom do Malairt Poirt le Muireann an Satharn beag seo óna 7-9pm ar RTÉ Raidió na Gaeltachta.